3. Sinif Gezi Staji/ Dubai & Abu Dhabi

3. sinif gezi stajimi Dubai ve Abu Dhabi’de yapmaya karar verdim. Bu sehirleri gezerken gunumuz modern mimarisinin bir cok ekstrem ornegini gorebildim. Teknolojinin ilerlemesi ile insaat ve mimarlik sektorlerinde yapilarin sekil ve teknik olarak sinirlarini zorladiklari, olceklerin oldukca buyudugu bu iki sehirde gezerken etkilenmemek imkansizdi. Avrupa’da gezdigim sehirlerden sonra bambaska bir yapi/mimarlik kulturu gozlemledigim bu iki sehir gunumuz modern mimarisini gorebilmem icin cok iyi tercihler oldu. 

Dubai’de gezdigim yerler arasindan ilk basta tabii ki de Burj Khalifa’dan bahsetmek istiyorum. Burj Khalifa dunyaya ununu dunyanin en uzun binasi olarak kazanan bir bina. Binanin yuksekligini goz onunda bulundurunca stabilite ve saglamligini saglayabilmek icin oldukca zemina dogru kalinlastigini dusunup aslinda kaba bir yapi bile karsilasacagimi dusunsem de gordugum zaman binanin zarifliginden oldukca etkilendim. Belli yuksekliklerde gozle gorulur bir incelmesi olan Burj Khalifa fordugum en zarif gokdelenlerden bir tanesi. Onunde bir su parki olan bu binaya uzaktan bakmak icin bir kopru vardi bu parkta ve tam karsidan bakinca sirf yuksekligi ile degil ayni zamanda goruntusu ile de kendini rahatca diger binalarin onune koyup gosterebiliyordu. Her aksam onundeki selalerde bir gosteri yapiliyordu ve bu gosteriye Burj Khalifa’yi da dahil etmislerdi. Cephesinde yaptiklari isiklandirma efektleri ile gercekten bir cevher gibi gostermeyi basarmislar Budj Khalifa’yi. 

Burj Khalifa’dan sonra Burj Al Arab’dan bahsederek devam etmek istiyorum. Bu bina Dubai’nin Dubai olmasini saglayan ilk binaymis. Burj Al Arab’dan sonra Dubai modern mimari ve gokdelenlerin sehri olmaya baslamis. Tam deniz kenarinda bulunan bu bina tasarlanirken yelkenli teknelerde bulunan on yelken seklinden ilham alinmis. Burj Al Arab, Dubai’nin sembolu haline gelmis bir bina.

Burj Al Arab’dan sonra, buranin hemen yakinlarinda bulunan Madinat Jumeirah’tan bahsetmek istiyorum. Burj Khalifa’nin disinda Dubai’de en sevdigim yer burasi oldu. Dubai’ye hakim olan ultra moden mimarinin hic bir etkisi bu carsi ve butik otellerden olusan komplekste gorunmuyordu. Onun yerine geleneksel arap evleri dokusu sahipti bu bolgeye. Geleneksel arap yapilarinin modernlesmis halinden olusan bu kompleks su oznesi ile zenginlestirilmis. Bir cok kanal/kopru ile gorsel olarak zenginlesmis olan Madinat Jumeirah’daki yapilarin dokusu sanki kil gibiydi. Bu da zaten col yerleskelerini andirdi. 

Col yerleskeleri demisken, Dubai’de gittigim col safarisinden de biraz bahsetmek isterim. Colde safari yapmak tecrube ettigim en etkileyici deneyimlerden biri olsa da aslinda bahsetmek istedigim kisim safari sonrasi yemek ve dinlenme icin gittigimiz bolge. Bu yerleske uslup olarak klasik arap evleri gibiydi ve goruntusu ayni Madenat Jumeirah gibiydi. Aslinda Madenat Jumeirah’nin yapilirken ilham alinan yerler buralariydi. Col ortasinda dinlenme tesisleri gibi yapilan bu yerler kare/dikdortgen seklindeydi. Disaridan bakildiginda sadece yuksek duvarlar gorunse de iceri girince bu duvarlarin altinda odaciklar ve ortada bir avlu yapisina sahip bu yerleskeler colun bir cok farkli noktasinda da bulunmaktaydi. Boyle bir yerleskede zaman gecirmek klasik arap mimarisi ve dokusu hakkinda fikir sahibi olmami sagladi. Moden arap mimarisinde bulunan gosteris ve cogunlukla kullanilan altin rengi (rokoko gibi) detaylar bu geleneksel arap bolgelerinde bulunmamaktaydi.

Geleneksel arap yerleskeleri demisken, biraz da trap evlerine deyinmek isterim. Ayni bu yerleskeler gibi disaridan sadece duvar gorunen bu ev tiplerinin disariya penceresiz gorunmesinin sebebi Araplarin mahremiyete oldukca yuksek bir onem vermesi. Ev tipleri aslinda bizim Osmanli Evleri’ne de biraz benziyor. Yol kenarina dayanan ev tiplerinde ic tarafta avlu bulunurmus ve disariya pence oldukca az (neredeyse yok) ve genelde 1-2 katli olan bu yapilarin 2 giris kapisi mevcut. Bu kapilardan biri ana kapi digeri ise evin avlusuna (ortak alan/zaman gecirme alani) acilirmis. Avluya acilan kapi normal kapi olceginden daha kisa yapilirmis. Bunun sebebi ise evin erkegi evde yokken eve gelen misafir eger erkekse egilmesi gerekirmis (bu sayede avluda kimseyi goremeden iceri girer) ve bu evdeki kadinlara geldigini gorup odalara cekilme zamani saglarmis.

Biraz da Mall of Emirates’ten bahsetmek istiyorum. Turistik olarak magaza coklugu ve icerisinde bir yapay kayak merkezi olmasi ile one cikan bu alisveris merkezi 2005’te acilmis. Bu turistik ozellikleri disinda benim ilgimi ceken noktasi ise catisi oldu. Cunku tamamen camdan olan bu cati ortusu onceden ziyaret ettigim Madrid’deki Crystal Palace’i andirdi bana. Sirf cam olan bu tavan ortusu konstruksuyon ve gorsel olarak begendim noktalardan biri oldu.

Palm Jumeirah’a gelirsek, bu bolge palmiye seklinde bir ada. Tabii ki de yoldan giderken adanin palmiye sekli anlasilmiyor, ancak yukaridan cekilen fotograflarla gorulebilen doku. Deniz uzerine sonradan yapilmis bu yapay ada tamamen konut ve otellerden olusuyor ki belli dallarina oradaki bir konutta oturmadigin surece giremiyorsun. Oteller disinda Dubai’nin geneline hakim olan gokdelen yapilarindan burada goremiyoruz. Adanin uc noktasina gelince bir otel gorduk. Konumu disinda aslinda siradan bir Dubai oteli olan bu yer modernlesmis Arap sarayi goruntusune sahipti.

Palm Jumeirah’in hemen yaninda olan Dubai Marina’ya gelirsek aslinda burada gorup etkilendigim noktalardan biri. Bunun sebebi ise orada bulunan gokdelenler. Hepsi birbirinden farkli bir yapiya sahip bu gokdelenler, modern mimari ve teknolojinin ilerleyisinin farkli yansimalariydi.

Dubai’de bahsetmek istedigim son yer ise Global Village. Burasi sehrin biraz disinda kalan bir eglence parki. Bahsetmek istememin sebebi ise bu egelence parki dunyanin buyuk sehirlerinin kucuk yapilasmis hallerinin kombinasyonundan olusan bir park. Ornegin Paris sehri var ve o kisimda kucuk bir Eiffel kulesi ve Fransiz tipi yapilar, Londra kisminda ise Big Ben ve Ingiliz tarzinda yapilar var. Burasi tamamen kiç mimarlik uslubunun hakim oldugu bir parkti ve sahsen o tarzi begenmedigim icin hosuma gitmeyen Dubai’deki tek yer oldu.

Gezi stajima Dubai’den arac ile 2 saatlik uzaklikta olan Abu Dhabi’ye giderek devam ettim. Dubai kadar insaat ve mimarlikta gelismemis ve cesitligigi daha az olsa da modern mimarinin yine kendini gosterdigi onemli sehirlerden biri. 

Ilk olarak, sehirde ilk gordugum seyden bahsetmek istiyorum. Bu da Zaha Hadid’in kum tepelerinden etkilenerek tasarladigi kopru. Yanindan gecerken gercekten insana cole uzaktan bakinca olan ucgen kum tepeleri hissini yaratan bu kopru ayni zamanda oldukca hafiflik hissi de veriyordu. Koprulere hakim olan stabilite ve dayanikli goruntu bu kopruye hakim degildi.

Abu Dhabi’de en cok etkilendigim yer Sheik Zayed Camii oldu. Dunyanin en buyuk 4. camiisi olan Sheik Zayed Camii, tamamen beyaz mermer, ciniler ve altin detaylardan olusuyordu. Camiinin bahcesi sirf kendi basina oldukca buyuk ve muhtesem bir peyzaja sahipti. Bahce su obekleri ile zenginlestirmisler. Camiinin icine giderken buyuk koridorlar ve bol kolonlu yollardan geciliyor ancak coklugun yaninda hic bir sekilde bogucu degildi. Mermerin dogal dokusu sayesinde gun isiginda denizdeki yansima gibi bir etki yaratti ve camii yerde de yansimalar yapiyordu. Suslemeler cok olsa da abarti olmadiklari icin yalin bir etki yaratiyordu insanda. Gordugum en guzel camii suphesiz Sheik Zayed Camiisi ve butun camlar renkli ve cicek motiflerinden olusuyordu. Son olarak camii suslemeleri geometrik cicek desenlerinden olusuyordu ve bazi bazi duvarlarda cicek resimleri cinileri vardi. 

Sheik Zayed Camiinden sonra Etihad Towers’tan bahsetmek istiyorum. Bu gokdelenlerin onemli ozelligi ise tasarlanirken insan elinden yola cikilmis. Buyuk bir kompleksin 5 binasi insan elinin 5 parmagi gibi dusunulerek tasarlanmis.

Abu Dhabi’de gittigim ve bahsetmek istedigim yerlerden bir tanesi de Ferrari World. Burasi tamamen yine eglence ve alisveris merkezi olarak tasarlanmis olsa da benim icin onemli kismi binanin formu oldu. Binayi tamamen olusturan aslinda ust ortusuydu. Yerden yukselip catiyi da olusturan bu ortu adeta celikten bir cadir etkisi yaratiyordu insanda.

En son olarak bahsetmek istedigim yer ise Heritage Village. Bu kisim geleneksel Arap bolgesi olarak geciyor ve geleneksel Arap hayatini tam olarak yansitiyor; bir pazar (souq), camii ve evler. Heritage World eskiden kalan bir bolge degildi maalesef ancak geleneksel Arap kulturune bire bir uygun yapilmis bir yer. Yeri deniz kenarinin hemen yanindaydi ve sahile yuruyunce Abu Dhabi’nin silueti de rahatca gorulebiliyordu.

3. Sinif Yapi Staji/ Veryeriler Alacati Ofis

Ofis stajimi Alacati’da bulunan Veryeriler Insaat A.S.’de yaptim. Bu sirkete ozellikle basvurma sebebim ise Alacati’nin neredeyse butun tas evlerini onlarin yapmasi ve bu konuda oldukca iddaali olmalariydi cunku tasevlere karsi ozel bir ilgi duymaktayim. Alacati yogunlukta olmak uzere Cesme’de projeler yapan ve yapmaya devam eden butik bir mimarlik ofisi. Ofiste 3 mimar 1 de insaat muhendisi vardi.

1. Hafta:

Stajimin ilk haftasinda oncelikle ofisin yaptigi isleri inceleyerek basladim. Bana ilk verdikleri gorev bu oldu. Onlarla calisacagim icin yaptiklari projeleri incelemem ve usluplarini anlamam daha kolay birlikte calisabilecegimiz ve onlara daha yararli olabilecegimi dusunduler. Alacati’daki butun evleri ayni kurallar altinda birbirlerinin farkli varyasyonlari olarak yapmislar. Hepsi 2 katli, zemin kat tas ve ust kat ahsap iskeletten olusuyordu. Bu yapilari ve ust kata konular cumbalar, ust katin daha bosluklu ve alt katin ust kata nazaran daha az bosluklu ve mahrem olmasi karakterleri ile bana eski Osmanli evlerini animsattilar. Cesme genelinde yapilan diger evlerde ise tas duvar-ahsap iskelet yerine betonarme tercih etmisler ve onlar da hep 2 katli evlerdi. Butun evlerin ortak karakteri ise yol kosesine evin konumlandirilmasi ve bahce olan yasam alaninin arazinin ic tarafinda birakilmasiydi.

Incelememi tamamladiktan sonra da projesi henuz devam eden bir evin cephesi uzerine calistik. Musteri evin cephesinde ahsap detaylar gormek istedigini belirtmisti ve biz de bunun uzerine ahsap deck/guneslik/susleme gibi farkli sketch ve 3D ornekler hazirladik.

2. Hafta:

Tasarimi bitmis ve sonbaharda insaati baslayacak bir proje vardi (yazin Cesme genelinde insaata izin verilmemekteydi belediye tarafindan). Bu yuzden satislari baslamisti ve ofiste bu projeyi calismami ve musteri sunumunu deneyimleyebilmem icin gelen musterilere tanitmami ve proje sunumlarini yapmami istediler. Bu proje 7 mustakil ev ve 1 tane rezidans bulunmaktaydi. Ayni zamanda tasarim asamasinda olan projelerden bir tanesinin musteri ile son toplantida bazi degisiklik kararlari alinmisti. Bu degisiklikleri plan ve kesitlerde islemeye basladim.

3. Hafta:
Onceki hafta uzerinde calistigimiz projenin degisiklikleri yuzunden merdivenin revizesinin yapilmasi gerekti ve daha uygun bir merdiven icin calistik. Daha sonra merdiven duzeltmeleri ile evin plan ve kesitlerinin degisikliklerini tamamladim. Son olarak binanin cephe detaylari uzerine calismalar yaptik ve projenin son halini detaylandirip belediyeye gonderilmesi uzere uygun formatta hazirlamaya basladim.

4. Hafta:

Onceki hafta bitirdigimiz projenin detaylandirmalari ve belediyeye uygun formata getirme calismami tamamladim. Bu projeyi tamamladiktan sonra cizimlerinin son halinin duzeltilmesi ve belediyeye gonderilecek hale getirilmesi icin yeni bir proje daha aldim ve bir onceki projede bunlari kavradigim icin cok daha hizli ve kolay bir cekilde tamamladim.

 

3. Sinif Teknoloji Staji/ 3ds MAX

3. sinif teknoloji stajimi Lynda internet sitesi uzerinden yaptim. Bu sitedeki programlar arasinda 3ds MAX modelleme programini sectim. 3. sniff teknologi stajimi Lynda internet sitesi uzerinden 3ds MAX programinda yaptim. 

Ilk olarak programi taniyarak basladim ve temel isleyisini ogrendim; yeni dosya, calisma alani secme, calisma alani tipini ayarlama, kaydetme, eski dosya acma vs. ve sonrasinda bu programdaki panelleri ve cogunlukla kullanacagim kisimlari gordum (menu bar, command panel, modify panel gibi). 

Program isleyinden sonra temel komutlari ogrenmek uzerinden devam etti ve bu surecte bir obje yaratmayi ve modify panel sayesinde bu objenin hangi ozelliklerinin nereden degistirildigini, obje yarattiktan sonra ekran kontrollerini (zoom, asagi-yukari) ve perspektif acisi degistirmeyi ogrendim. Daha sonra ise bir objeye mudahale etme komutlari olan rotation, scale, move ozelliklerini, objeyi ve uzerinde bulundugu grid sistemi olculendirmeyi, rengini degistirmeyi, objenin hareket aksini ve merkez noktasini degistirmeyi, 'array' ile cogaltma, 'clone' ile kopyalama, gruplamayi ve ayni zamanda gorunum ozelliklerini degistirmeyi (wireframe ve 'lights and shadows' kismindan golge ve isikla oynamak, arka plan rengini degistirmek) ogrendim. Bu surecte bir kac objeye yarattiktan sonra ise bunlarin layerlar uzerindan kopyalama, kitleme, gorunmez yapma gibi liste kismindan kontrol edebilmeyi ogrendim. Ayrica bir obje uzerinde bu ozellikleri calistiktan sonra ise yazi olusturmayi ve ayni obje uzerinde oynamalar yaptigim gibi bu yazi uzerinde de degisiklikleri uyguladim. 

Programa temel komutlar ile hakim olduktan sonra bir obje ozellikleri ile oynanmasini ‘Modify Panel’ uzerinden ornegin segmentleri ile oynayarak sekil degistirmesi, daha detayli hale getirilmesi, objenin bir kisminin kesilmesi ve silinmesi, sekliyle oynanmasi ve objeye nasil kalinlik verildigini ogrendim. 

                        

                         

Bir obje yaratmayi ve bu objeye temel mudahale komutlarini ogrendikten sonra ise cizimin temel esasi olan cizgi uzerinden calismaya devam ettim. Duz veya kivrimli bir cizgi yaratmayi, farkli konumlardan seklini degistirmeyi, bir kac cizgi arasinda yuzey olusturmayi ve yuzeylere islem yapmayi (cut ile parcalamak gibi), cizgileri yukselterek 3boyutlu hale getirmeyi ogrendim. Bu asamada 3 boyutlu objeler uzerinde islem yapmaya gectim. Bu surecte ise 3D cokkenarli objelerde cut, boolean ile cikarma ve ekleme, kenarlar veya kose noktalarini kullanarak seklini degistirme, 'welding' yani kose ve kenarlari ile objenin formunu degistirmeyi ve ‘subdivision’ ile kosesiz duz oval yuzeyler olusturmayi ogrendim.

Cesitli 3 boyutlu sekiller uzerinde calistiktan sonra programin daha degisik bir ozelligi olan bir yuzeyi firca ozellikleriyle sekillendirme kismina gectim. ‘Push/pull’ komutunun ayni Photoshop fircasinin da ozellikleri oldugu gibi ozellikleri vardi (size, strenght, offset). Bu ozellikte ogrendigim diger komutlar ise, bu surecte bozulan kisimlari ‘relax/soften’ ile duzeltmek ve ‘flatten’ ile duzlestirmek, ‘smudge’ ile egriyi yan taraflara kaydirabilme, ‘pinch/spread’, ‘noise’ ve ‘exaggerate’ ile yapilan deformasyonu buyutme. Bu komutlarin disinda ise firca ozelliklerinde degisiklikler yaparak cesitli yukseltiler de yapabilmeyi ogrendim. Daha sonradan ise bir objeyi olusturdugum yukseltilerin uzerine sermeyi ogrendim.

3ds MAX'te en ilginc gelen ozelliklerden biri olan hiyerarsi ozelligini de ogrendim. Bu komut sayesinde objeleri birbirine baglayip rotationda birlikte hareket etmelerini sagliyor. Bu ozelligi ogrenirken bir insan bedeni uzerinde calistim. Parcalari birbirlerlerine baglamadan once hepsinin kendi hareket merkezi ve aksini ayarlamayi ve daha sonra komutun adini aldigi hiyerarsi duzenini ayarlamayi (hangi objenin hangisine bagli hareket edecegi) ogrendim. Bu sayede uzerinde calistigim insan modelindeki kol, bacak kisimlarinin gercekteki gibi hiyerarsi ozelligini kullanarak hareket ettirebildim.

Programda obje yaratmayi, modifiye ve mudahale etmeyi ve hiyerarsi gibi ozelliklerini ogrendikten sonra ise 3ds MAX'in kullanilmayi tercih edilme sebebi olan goruntu alma, render, isik ve golge gibi ozelliklerini ogreterek devam etti. Bu asamada ilk olarak goruntunun nasil alinacagini (kadraj) ogrendim. Bunun icin 2 farkli kamera ayarlama yontemi bulunmakta; 

1. Target Camera

2. Free Physical Camera

Her ikisi ile de deneme yaptiktan sonra 'Safe Frames' isimli bir komut ile gorunen kadraji ayarlamayi  ve render icin goruntu ozelliklerini ayarlamayi ogrendim. Daha sonra ise 3ds MAX programinin bir baska ozelligi olan bir cok kadraji arka arkaya alarak bir animasyon olusturmayi ogrendim. Bu yapmanin da 2 farkli yolu var;

1. Auto Key

2. Set Key

Bu ikisi ile de denedim ve sonra ise animasyon ozelliklerini degistirmeyi de ogrendim (kamera hareket aksini degistirmeyi, hangi karede kac saniye duracaini, rotation aninin hizini diyagram uzerinde ayarlama)

3ds MAX programinda render almayi ve ozelliklerini gormeden oncelikle ise rendera hazirlik icin isiklandirmayi ve materyal atamayi ogrendim.

1. Isik: Ilk olarak isigin nasil yaratilacagini ogredim ve sonrasinda ise golgelendirmeyi gordum. Biraz daha detaya girdim ve isik kaynaginin siddetini ve rengini modify panel uzerinden ayarlamayi, ortamin isigini 'exposure control'den ayarlamayi, isigin seklini degistirmeyi, acisiyla oynamayi ogrendim. Surekli olarak render alarak bakmak yerine onizleme gibi olan 'Active Shade' ozelligini de ogrendim. Bu sayede herhangi bir mudahaleden sonra renderin nasil gorunecegi hemen ekranda olustu. Isiklandirda son ogrendigim ozellik ise 'Light Explorer'di. Bu panel sayesinde ortamda yarattigim butun isiklarin kontrolunu saglayabildim (hanginin siddeti ne olacak, hangisi acik hangisi kapali gibi).

2. Materyal: Materyal atamada 2 yol vardi. Bunlardan bir tanesi "compact Material Editor' ile ve digeri ise 'Slate Material Editor'. Ikisinin de nasil calistigini sadece renk atayarak ogrendim ve daha sonra ise 'Standart Material Parameters'den materyal atamayi ve objede highlights yaratmayi (highlight yaratarak kenarlara vurgular yaratip daha gercekci bir gorunum kazandi), 'Physical Material Parameters' ile ozelliklerini degistirmeyi ve bir objeye 1'den fazla materyal atamayi ogrendim. Materyal kisminda bir sonraki asamada ise objeye bir imaj ya da desen atamayi 2 fakrli yoldan ogrendim. Hem 'UVM Map' ile hem de 'Real World Map' ile objeye bilgisayardan sectigim bir goruntu atadim ve uzerinde calistigim zemine ahsap dokusu goruntusu verdim. Son olarak ile bir materyal ya da renk atamak yerine objeyi sanki photoshopta boyar gibi 'Viewport Canvas' ozelligi ile boyamayi ve bu sekilde materyal yaratmayi ogrendim. 

Son olarak sira render almaya geldi. 3ds MAX programinda render almanin 5 farkli yolu mevcut:

1. Scanline

2. Quicksilver Hardware

3. ART (AUtodesk Ray Tracer)

4. NVIDIA iRay

5. NVIDIA Mental Ray

Scanline rendering bunlar arasinda programin ilk render alma ozelligi ve en basiti. Bu render alinirken standart light uygulanabiliyordu sadece. Render almayi ogrendikten sonra ise 'Render Options'dan olusacak goruntunun ozellikleri ile oynayabilmeyi ogrendim (goruntu kalitesi, kadraj vb.). Ayni zamanda mental ray renderer sayesinde de sectigim spesifik bir bolgede isiklandirma yaratmayi ve son olarak ise daha once yarattigim animasyonu render seklinde yapmayi ogrendim.